Theatervoorstelling ‘Dissident’ daagt Leuvense onderwijs uit

Dit event was een gezamenlijk initiatief van Expertisecentra Art of Teaching en Education & Development en de lerarenopleiding van UCLL, SOM en 30cc.

Ze zijn boos, de 4 jongeren die op 27 maart in de Stadsschouwburg de voorstelling ‘Dissident’ speelden. Boos op de leraren, die hen eindeloos verveelden en niet begrepen. Op het CLB, dat hen niet uit het moeras kon trekken. Op de minister, wiens onderwijsplannen naast de kwestie blijven. Op het onderwijs tout court dat hen met zijn watervalsysteem na een roadtrip doorheen 8 verschillende scholen vroegtijdig deed afhaken.

Dat zowat de hele zaal uit onderwijsmensen bestond, maakte de context best schizofreen. Het begon nochtans lieflijk, met gratis soep voor het onderwijsveld, dat in groten getalen was komen opdagen en in veel gevallen rechtstreeks uit de zo gehate biotoop gekropen kwam.

Met een verwarmd onderwijshart trok het publiek de zaal in voor de tirade aan zijn adres. “Nu staan wij vooraan en moeten jullie luisteren”, opende Isaac de voorstelling. “Onderbetaald en al zeker niet vastbenoemd.”

De authentieke schreeuw van onmacht van de jongeren tegen een systeem dat hen telkens weer fijnmaalde, kwam samen met de getuigenissen van hun ouders en leraren zonder twijfel binnen bij eenieder die om de juiste redenen in het vak stapte.

Beatboxer en cocreator Serdi Faki Alici creëerde daarbij halverwege de voorstelling de juiste soundtrack en kanaliseerde de boosheid in een broeierig feestje waarin 2 partijen die elkaar niet lijken te begrijpen even helemaal 1 werden in een op en neer deinende mensenzee van op het podium tot op de balkons.

Maar wat moeten we daarmee? De 12 ‘lessen’ die de acteurs complexloos de zaal in slingerden, genereerden applaus en gefrons, instemmend gemompel en rollende ogen. Dat ze in ieder geval de tongen losmaakten, bleek na de voorstelling in de stampvolle foyer, waar de acteurs iedereen uitnodigden voor een nagesprek.

Ook daar namen de 4 jongeren geen blad voor de mond. Maar door het pantser van straffe uitspraken scheen af en toe ook begrip voor de moeilijke omstandigheden waarin onderwijsmakers hun plan moeten trekken, het gebrek aan tijd en de complexiteit van de problemen die dagelijks op hun bord komen. Moderator Mauro Michielsen, voorzitter van de Vlaamse Scholierenkoepel, kwam gevat tussen en faciliteerde een extra laag op de voorstelling vanuit het publiek.

Een onderwijsvoorstelling vanuit het perspectief van boze jongeren die niet passen in het systeem dat we samen creëren, heeft best iets ongemakkelijks. De staande ovatie en de gesprekken over generaties en rollen heen in de nasleep van de voorstelling bewezen dan weer dat onderwijsmensen durven incasseren en willen bijleren.

Een van de speerpunten van SOM is ‘Iedereen aan boord, van kleuter- tot hoger en volwassenonderwijs. In labo’s als ‘Zero tolerantie tegen schooluitval’, ‘Diverse leraarskamer’ en ‘Speak Up’ zetten we micro-experimenten op in de zoektocht naar antwoorden op de uitdagingen die ‘Dissident’ blootlegt.
Tekst: Piet Creten